Te mahi a te Maramataka matarā
He aha te Maramataka?
Tikina ake, tāia, tapahia atu te Maramataka matarā kei raro iho.
Tīkina mai te Maramataka matarā (1.4 MB)
Pinea te matarā porotiti iti ki waenga i te Maramataka (ko te porotiti nui).
Whakahāngaitia tēnei rā ki te mata o te Marama (mēnā kei te taihauāuru koe e noho ana, whakaritea te matarā ki te rā i mua mai). E whakaatu mai ana tēnei ki a koe i te ingoa o te mata.
Whakahāngai anōtia tō matarā i ia huringa o te marama hou. Mēnā kei te taihauāuru koe e noho ana, whakaritea te matarā ki Ōturu. Mēnā kei te tairāwhiti koe e noho ana, whakaritea te matarā ki Rākaunui tonu.
Ngā pae pūngao o te Maramataka
Ko tā ngā tae i te maramataka e whakaatu ana i ngā pae pūngao rerekē. He tohu i ngā ākinga tō ā-papa o te Marama, o te Rā, o Papatūānuku hoki. Ko te pūngao e kumea ana te wai o te ao ki te taha kotahi.
Mā te pūngao te wā e whakarite e tipu haere ai ngā mea, e pūngao oho ai, e whakamāui ake ai. E kumea ana hoki tātou te tangata e ngā ākinga tō ā-papa e paparia ana te koiora me ngā kare ā-roto.
Whakamātauria ēnei mahi ki ia mata o te Maramataka
Ōturu, Rākaunui, Rākaumatohi – pūngao nui
Me mahi māra rau kakara.
Whakaritea ngā kai kia kore ai e moumou.
Takirau – whakahokia te aroha ki a Haumietiketike
Ngakingaki tō māra kia wātea ai te oneone mō te whakatō.
Okie, Korekore-te-whiwhia, Korekore-te-rawea – pūngao ngoikore rawa, whakahokia te aroha ki a Papatūānuku
Āwhina ki te whakapaipai whare ki roto, ki waho hoki.
Me tūao ki tētahi kaupapa whakatikatika a te hapori.
Korekore-piri-ki-ngā-Tangaroa, Tangaroa-a-mua, Tangaroa-a-roto – te hī ika me te whakatō kai
Me ako ki te mahi i ngā matau hī ika.
Kei te matekai ngā ika! Me hī ika!
Tangaroa-kiokio, Ōtāne, Ōrongonui – whakahokia te aroha ki a Tāne
He hīkoi ā-whānau i te ngahere. Me ako ki ngā tipu, ki ngā rākau māori.
Omauri, Mutuwhenua, Whiro, Tirea – pūngao ngoikore rawa, whakahokia te aroha ki a Tāne rāua ko Rongomatāne
Āwhina ki te whakapaipai i te ngahere i tō rohe.
Whakaritea ngā purapura hei whakatō mō te wā e heke mai nei.
Ohoata, Ouenuku, Okoro – pūngao toharite, whakahokia te aroha ki a Ranginui
Me nohopuku tahi te whānau.
Me pō rama-kore, Tīwī-kore, waea-kore, rorohiko-kore anō hoki.
Tamatea-ā-ngana, Tamatea-ā-hotu, Tamatea-āio – te hī ika
Ika ika ika! Me hī ika!
Tamatea-kai-ariki, Huna, Ariroa, Hotu – whakahokia te aroha ki a Tangaroa
Whakatikatika i te onepū, i te awa rānei i tō rohe.
He hīkoi, he eke pahikara ā-whānau.
Māwharu, Atua, Ōhua – te whakatō kai
Whakatōkia he rākau hua, he rākau māori rānei hei koha ki tētahi kura, ki tētahi marae, ki Trees That Count rānei.
I whakaputaina te Maramataka matarā nā The Spinoff me Ayla Hoeta, ko te kaituhi (‘Move over astrology, it’s time to return to the Māori lunar calendar’).
Close te reo Māori text