Te mahi a te Maramataka matarā
He aha te Maramataka?
Tikina ake, tāia, tapahia atu te Maramataka matarā kei raro iho.
Pinea te matarā porotiti iti ki waenga i te Maramataka (ko te porotiti nui).
Whakahāngaitia tēnei rā ki te mata o te Marama (mēnā kei te taihauāuru koe e noho ana, whakaritea te matarā ki te rā i mua mai). E whakaatu mai ana tēnei ki a koe i te ingoa o te mata.
Whakahāngai anōtia tō matarā i ia huringa o te marama hou. Mēnā kei te taihauāuru koe e noho ana, whakaritea te matarā ki Ōturu. Mēnā kei te tairāwhiti koe e noho ana, whakaritea te matarā ki Rākaunui tonu.
Tīkina mai te Maramataka matarā (1.4 MB)
Ngā pae pūngao o te Maramataka
Ko tā ngā tae i te maramataka e whakaatu ana i ngā pae pūngao rerekē. He tohu i ngā ākinga tō ā-papa o te Marama, o te Rā, o Papatūānuku hoki. Ko te pūngao e kumea ana te wai o te ao ki te taha kotahi.
Mā te pūngao te wā e whakarite e tipu haere ai ngā mea, e pūngao oho ai, e whakamāui ake ai. E kumea ana hoki tātou te tangata e ngā ākinga tō ā-papa e paparia ana te koiora me ngā kare ā-roto.
Whakamātauria ēnei mahi ki ia mata o te Maramataka
Ōturu, Rākaunui, Rākaumatohi – pūngao nui
Me mahi māra rau kakara.
Whakaritea ngā kai kia kore ai e moumou.
Takirau – whakahokia te aroha ki a Haumietiketike
Ngakingaki tō māra kia wātea ai te oneone mō te whakatō.
Okie, Korekore-te-whiwhia, Korekore-te-rawea – pūngao ngoikore rawa, whakahokia te aroha ki a Papatūānuku
Āwhina ki te whakapaipai whare ki roto, ki waho hoki.
Me tūao ki tētahi kaupapa whakatikatika a te hapori.
Korekore-piri-ki-ngā-Tangaroa, Tangaroa-a-mua, Tangaroa-a-roto – te hī ika me te whakatō kai
Me ako ki te mahi i ngā matau hī ika.
Kei te matekai ngā ika! Me hī ika!
Tangaroa-kiokio, Ōtāne, Ōrongonui – whakahokia te aroha ki a Tāne
He hīkoi ā-whānau i te ngahere. Me ako ki ngā tipu, ki ngā rākau māori.
Omauri, Mutuwhenua, Whiro, Tirea – pūngao ngoikore rawa, whakahokia te aroha ki a Tāne rāua ko Rongomatāne
Āwhina ki te whakapaipai i te ngahere i tō rohe.
Whakaritea ngā purapura hei whakatō mō te wā e heke mai nei.
Ohoata, Ouenuku, Okoro – pūngao toharite, whakahokia te aroha ki a Ranginui
Me nohopuku tahi te whānau.
Me pō rama-kore, Tīwī-kore, waea-kore, rorohiko-kore anō hoki.
Tamatea-ā-ngana, Tamatea-ā-hotu, Tamatea-āio – te hī ika
Ika ika ika! Me hī ika!
Tamatea-kai-ariki, Huna, Ariroa, Hotu – whakahokia te aroha ki a Tangaroa
Whakatikatika i te onepū, i te awa rānei i tō rohe.
He hīkoi, he eke pahikara ā-whānau.
Māwharu, Atua, Ōhua – te whakatō kai
Whakatōkia he rākau hua, he rākau māori rānei hei koha ki tētahi kura, ki tētahi marae, ki Trees That Count rānei.
I whakaputaina te Maramataka matarā nā The Spinoff me Ayla Hoeta, ko te kaituhi (‘Move over astrology, it’s time to return to the Māori lunar calendar’).
Close te reo Māori text